20 oktober: Luzeera Upper Prison,section Condemned

Voor onze laatste dag in Oeganda hebben we nog iets bijzonders gepland: we gaan naar Luzeera Upper Prison, section Condemned. Dat betekent dat we naar de zwaarbewaakte gevangenis gaan, waar de ter dood veroordeelden zitten. Luzeera is een hele grote gevangenis, een heuvel met allerlei gevangenis gebouwen en ik geloof in het totaal 6.500 gevangenen.
De sectie Condemned telt 315 mannen.

De veroordeelden in andere gevangenissen of andere secties van deze gevangenis, dragen gele kleding. In deze sectie is het anders, iedereen is hier in het wit.
Het zijn niet allemaal dezelfde uniformeren. Waarschijnlijk zijn er gewoon te weinig uniformen of zo. Iedereen heeft andere t-shirts aan.
De gevangene die de Bijbelstudie hier leidt, heeft op de achterkant staan: "For me to live is Christ en to die is gain".

We komen hier naar toe, omdat een Nederlander zijn gitaar heeft geschonken, via mijn ouders. En de mensen van de zanggroep, Condemned United Choir (als ik t goed heb), willen graag voor ons zingen. Toen hebben mijn ouders gezegd dat ze dat het beste konden doen als wij er ook waren.

De sfeer is er, zoals ook eerder in Kigo Prison, erg ontspannen. Terwijl wij al klaar zitten voor het optreden, komt een bewaker nog even tegen ons zeggen dat iedereen hier heel goed met elkaar om gaat, dat we ons dus gewoon kunnen ontspannen, etc. Je ziet ook dat de bewakers goede contacten hebben met de gevangenen, het ziet er best vriendschappelijk en gezellig uit.

De mensen in deze sectie zijn allemaal veroordeeld. Of ze dan ook daadwerkelijk iets gedaan hebben, is nooit zeker. Celesta vertelde dat er iemand zou zitten die zijn vrouw zou hebben vermoord, maar diezelfde vrouw kwam hem nog steeds elke week opzoeken. Of als er in het leger mensen zijn doodgegaan, dan moet daar toch iemand de schuld van krijgen...

Overigens, de doodstraf is al heel lang niet uitgevoerd in Oeganda, en dat zal ook wel zo blijven. Deze mensen zitten hier dus te wachten op de doodstraf die niet komt. Ze krijgen na een heel aantal jaar opnieuw een proces, en dan kan hun straf omgezet worden naar bijvoorbeeld levenslang. En dat is dan 18 jaar of zo, en dus is er wel een kans dat ze ooit de gevangenis weer uit komen.

De groep die voor ons zingt, is fantastisch. Ze zingen zelf gecomponeerde christelijke liederen, begeleid door de (Nederlandse) gitaar, door adungu's (of iets dergelijks, een soort traditionele snaarinstrumenten) en een trommel.
De teksten zijn deels in het Engels, deels in een lokale taal, zoals het Swahili.
We hebben vooraf een geschreven blaadje gekregen, met het programma en voor elk lied wordt het ook aangekondigd.

In Condemned zijn ook twee dramagroepen. Een van de twee hebben mijn ouders nog niet gezien, en die groep wil zich ook graag presenteren, dus krijgen we een deel van hun toneelstuk te zien. Het is heel leuk. Ook de vrouwen worden hier, compleet met jurk, door mannen gespeeld. Het is erg grappig om te zien!

Dan worden we toegesproken, door de gevangene die alles ook aan elkaar heeft gepraat en ons begeleid. Hij vertelt over het belang van deze zanggroep en de dramagroep. Deze mensen hebben geen mogelijkheden om zelf iets aan de maatschappij bij te dragen. Door ons te laten zien wat zij doen, hopen ze dat wij dat weer meenemen naar buiten toe. Zodat de mensen buiten ook van hen horen. Ze willen iets doen tegen de Hiv/Aids problematiek, ze willen vertellen over hun geloof. En dat kunnen ze alleen doen via de mensen die in de gevangenis komen, want zelf kunnen ze er niet uit.
Zoals altijd volgt er dan ook het wensenlijstje. Hun grootste wens is dat de stukken opgenomen kunnen worden. Die opnames zijn om twee redenen belangrijk: 1. omdat ze zo hun boodschap kunnen overbrengen op mensen buiten de gevangenis; 2. omdat ze met een opname ook aan de rechter kunnen laten zien dat ze veranderd zijn, een bewijs van hun leven en hun bijdrage in de gevangenis. Daarnaast willen ze nog allerlei andere dingen, zoals schoenen met hoge hakken (want dat heb je toch nodig om een echte vrouw te spelen! :-) ).

Er worden nog twee liederen voor ons gezongen, en dan is het tijd om te vertrekken. We schudden nog handen met veel mensen, zoals zo vaak, een handdruk uit 3 delen (gewoon, iets hoger, gewoon), als symbool dat je respect hebt voor de ander. En dan gaan wij weer richting de uitgang.

We lopen weer langs het gedeelte waar gaas zit bij tralies. Dat is het deel waar het bezoek kan komen. Ze kunnen dus hun familie alleen via het gaas ontmoeten.

Wij gaan voor de laatste keer met de matatu naar huis.

-----
NB. Ik wil graag gaan kijken wat de mogelijkheden zijn van het opnemen van de muziek van het koor. Het is echt prachtig, het zou heel gaaf zijn als we hiervan op een simpele manier wat CD's in Nederland kunnen verkopen, om de kosten te dekken en geld te hebben om deze mensen zelf een aantal gratis CD's of bandjes te geven, om te gebruiken voor de bovenstaande doeleinden. Heb je ideeën hoe we dit goed zouden kunnen aanpakken, dan hoor ik het graag van je!