18 oktober: Mulago Hospital

Vandaag zijn we naar het ziekenhuis gegaan, het Mulago Hospital. We zijn niet in het reguliere ziekenhuis geweest, maar naar een speciale kankerafdeling waar veel kinderen behandeld worden. Het was de meest schokkende ervaring tot nu toe, wat mij betreft.

We zijn eerst naar het Hospice Africa geweest, vanaf daar zouden we meerijden naar het ziekenhuis. We hebben om 11:00 uur afgesproken; dankzij een langzaamrijdende matatu zijn we 10 minuten te laat. In het hospice is nog een meeting bezig.
We ontmoeten Irene, die verantwoordelijk is voor het programma met de kinderen. Zij kon er vorige week niet bij zijn, vanwege ziekte van haar moeder. Nu konden we haar laten zien wat we vorige week hadden meegebracht. Toen we in de kinderruimte kwamen en de spullen van vorige week niet meer zagen, waren we even bang dat alles wat we vorige week hadden gebracht, nu al kwijt zou zijn. Maar gelukkig bleek het anders: alles was netjes opgeborgen in de kast die op slot kan!

Na twee uur wachten, mensen gedag zeggen (en steeds maar horen "You resemble your father" (je lijkt op je vader)) en thee drinken, kunnen we eindelijk vertrekken richting het ziekenhuis. We gaan met een groep studenten, met wie het erg gezellig is in het busje.

In het ziekenhuis lopen we mee met Charles, een verpleegkundige die namens Hospice Africa meerdere dagen per week in het Mulago komt. Het hospice verstrekt morfine, en ook soms chemotherapie en andere middelen die er vanuit het ziekenhuis veelal niet komen. De kinderen worden er niet geopereerd, niet behandeld met als doel genezing, maar puur geholpen op het verminderen van pijn. Je weet dus dat alle kinderen die je er ziet, binnen afzienbare tijd zullen sterven.
We lopen eerst langs een heel aantal mensen dat buiten wacht. Niet iedereen kan een plek krijgen in de ziekenzaal, en dus wachten mensen buiten, in de hoop ook behandeld te worden. We zien al snel een jongen met een enorm gezwel bij zijn schouder. We lopen verder en gaan naar binnen.

We lopen met Charles mee naar de ziekenzaal. Daar zien we het meest schokkende wat we tot nu toe hebben gezien. Heel veel kinderbedjes opeengepropt in een zaaltje. Eén jongen die heel doordringend schreeuwt, en niemand die precies weet wat er aan de hand is. Moeders en vaders die bij hun kinderen zitten. Want de verzorging van de kinderen komt toch voornamelijk op de familie neer; de verpleging is er voor de medicijnen etc. En daar staan we dan ineens, terwijl we niets te doen hebben en dus alleen maar kijken.
Na een paar minuten gaan we weer weg van het zaaltje. Eén jongen gaat mee, met zijn moeder, hij is het eerst aan de beurt om geholpen te worden. Charles voelt even aan zijn opgezette buik, en geeft zijn moeder een nieuwe hoeveelheid morfine voor de komende week. Hij krijgt chemotherapie mee, en andere medicijnen om de bijwerkingen wat tegen te gaan.

Daarna gaan we naar het kleine gebouwtje waar de kinderen vermaakt worden. Er is een aantal kinderen; een deel kijkt naar de televisie die er is, de rest doet een spelletje met doppen van frisdranken. Als we even binnen zijn, stellen we voor de televisie uit te doen en te beginnen met het maken van kaarten. Als ik de kaarten laat zien, die ik als voorbeeld heb gemaakt, lijken de kinderen nog weinig enthousiast. Het zijn natuurlijk ook ernstig zieke kinderen, met weinig energie.
Als we aan de slag gaan, ontstaan er weer waardevolle momenten. Eén jongen is zwaar slechtziend en enigszins slechthorend. Hij lijkt eerst bang van me, maar als ik met hem ga knippen, moet hij erg lachen en geniet hij er zo erg van! Het ziet eruit alsof hij nog nooit een schaar heeft vastgehad, en bij elke knip die hij maakt, gaat er een wereld voor hem open.
We maken dit keer eenvoudige kaarten, zodat alle kinderen mee kunnen doen en het niet te vermoeiend voor hem is.
Na een tijdje begint het erg hard te regenen. Dan blijkt dat er een paar smalle ruitjes missen, de regen komt naar binnen. We doen een deel van de (dunne) gordijnen dicht, om de regen tegen te houden. Een aantal kinderen krijgt het echt koud. Daar zit je dan, uitgemergeld door HIV/Aids, met alleen een t-shirtje. M'n moeder geeft haar extra t-shirt om hem een beetje warm te houden. Verder zetten we wat creatief een schermpje achter de jongens op de stoel, om de tocht een beetje weg te houden.
Als ik op een gegeven moment een kleutermeisje weer van mijn schoot afhaal, en die jongen met HIV/Aids vraag om op mijn schoot te zitten zodat ik hem wat kan verwarmen, weigert hij. Als zijn buurman er wel gebruik van maakt, blijkt al snel waarom hij niet wilde: hij vindt t kinderachtig. Dus wrijf ik maar regelmatig even over zijn dunne armpje, om m toch een beetje extra warmte te geven.
Met Edward, de slechtziende en slechthorende jongen, blijf ik speciaal contact houden. Ik gebaar in zijn hand, zoals je dat met doofblinde mensen doet, regen regen regen regen overal. En dat keer op keer. Wat vond ie dat mooi! Het is dan jammer dat je er maar één keer bent. Het zou zo mooi zijn als meer mensen zo interactie met hem zouden hebben, het deed hem zo goed!
Froukje heeft zoals altijd weer succes met het maken van de foto's. De kinderen vinden het weer prachtig om de foto's te zien die van hen worden gemaakt, ze willen zelf foto's maken, etc.
Nadat de kinderen ieder twee kaarten hebben gemaakt, gaan we nog met ze vingerverven. Aan het eind stelt m'n moeder voor dat de kinderen de tekeningen mee naar hun bed kunnen nemen, dan kunnen ze ze daar ophangen. Dan legt de leidster uit dat dat niet mogelijk is. Veel van deze kinderen slapen namelijk 's nachts buiten, er is voor hen geen plek in de ziekenzaal. De vader of moeder ligt samen met het kind buiten, dicht bij elkaar, met een deken of iets anders om zich warm te houden. Onvoorstelbaar!
Nadat we de tekeningen dan maar hebben opgehangen in de speelruimte, gaan we weer mee met Charles richting het Hospice. Het regent nog steeds, en gelukkig is het mogelijk dat het busje ons even naar huis brengt. Heerlijk, wat een luxe, dat scheelt weer wachten in de regen en heel veel modder!

Thuisgekomen gaan Froukje en ik nog even boodschappen doen bij de verschillende mini-winkeltjes (kleine containers) langs de straat. We moeten op twee plekken zijn om te kopen wat we nodig hebben: wortelen, rode uien, eieren en cola. We voelen ons als een bezienswaardigheid voor de mensen die langsrijden, maar we kopen onze spulletjes voor goede prijzen.
Al met al zijn we in de afgelopen week al heel aardig gewend geraakt aan het leven in Kampala. We schudden nee tegen de matatu's die ons een rit aanbieden, we vragen vriendelijk aan iedereen "How are you?" "I am fine" en het lijkt heel normaal om al die kleine winkeltjes te zien, waar ik een week geleden nog zo aan moest wennen. Dat is sneller gegaan dan ik dacht!