7, 8 en 9 dec: verschillende gevangenissen

Onderstaand verslag is op maandagavond 9 dec geschreven. Helaas was er toen geen internet, daarom plaats ik dit verslag een dagje later.

------
Weer drie dagen verder en genoeg te vertellen!

Op zaterdag zijn we naar Kigo, onze gevangenis geweest. We hadden om 9:00 uur afgesproken met een boda (brommer)-chauffeur, dus genoeg tijd om om 7:15 uur eerst een rondje te gaan hardlopen. Het ging beter dan verwacht, ik kon – weliswaar met een beetje langzamer tempo – ook heuvelop blijven hardlopen. Ik loop een vast rondje van 4,8 km. Wie weet kan ik mezelf deze weken verbeteren en zelfs het rondje gaan uitbreiden over een paar weken.

Daarna dus op een boda, samen met m’n vader bij onze vaste chauffeur achterop. De tocht naar Kigo duurt een kleine drie kwartier en is nagenoeg alleen maar op onverharde wegen. Echt comfortabel vond ik het niet, ik moest toch weer even wennen hoe ik zo ontspannen mogelijk kon zitten. Ik zit ingeklemd tussen de chauffeur en m’n vader; dat is wel prettig, ik kan er in elk geval niet achteraf af vallen.

In Kigo hebben we veel bekenden ontmoet. De OC (directeur) was er helaas niet. Maar we hebben wel met veel anderen gesproken. Voor mij waren de hoogtepunten het spreken met een aantal gevangenen die ik min of meer kende, of nu voor het eerst sprak, maar die ook wel jongens zijn die echt wat te vertellen hebben. Het is interessant om van zulke jongens te horen hoe ze het leven in de gevangenis ervaren. Ik hoor ze vaak zeggen dat ze wel echt veel leren in de gevangenis. Ook sprak ik nu weer met iemand die in de gevangenis tot geloof is gekomen. Ik hoop zijn verhaal nog eens uitgebreider te horen.
Daarnaast was het voor mij vooral bijzonder om één medewerker te ontmoeten. Ik heb een tijd via deze bewaker brieven geschreven met een gevangene. Ondertussen ging ik ook steeds meer met hem mailen, dus ik zag er naar uit om hem nu ook te ontmoeten. Het is – zoals ik wel had verwacht – een aardige man, met wie ik nu ook leuk kon praten over hoe het nu in Nederland is. We vertelden aan iedereen die vroeg hoe het in Nederland is, dat er sneeuw zou gaan komen, maar ik geloof dat dat niet is gebeurd?! De komende weken zal ik ook regelmatig samen gaan werken met deze bewaker, dus ik ben benieuwd!
Vanuit de gevangenis zijn we met de matatu terug naar het centrum gegaan, daar hebben we boodschappen gedaan en vervolgens heb ik voor het eerst gekookt. Dat ging gelukkig best goed, we hadden een echte Nederlandse maaltijd met aardappels, bloemkool en kip. Ik was nog vergeten zout te kopen, ik ben toen naar een klein winkeltje gelopen bij ons aan de straat. Dat soort winkeltjes zijn alleen een soort hokjes, die allerlei dingetjes verkopen. Ik zal eens kijken of ik er een keer een foto van kan maken, om te laten zien wat ik bedoel. In elk geval ging het goed. Ik had vooraf aan onze gatekeeper gevraagd hoeveel het zout zou moeten kosten (10 cent), en ja hoor, dat was ook de prijs die me genoemd werd. Ik werd dus gelukkig niet afgezet, dat is altijd weer fijn!

Op zondagochtend zijn we, weer met onze boda-chauffeur William en dit keer samen met een andere chauffeur, naar de kerkdienst geweest in de grote vrouwengevangenis, Luzira Women Prison. Het was een mooie dienst. Het begint met een paar vrouwen die gaan zingen, en steeds komen er meer mensen bij. Er waren ook veel gasten (7 incl wijzelf) en dus hadden we een vol programma. Want van elke gast wordt verwacht dat hij of zij een boodschap brengt. Ik dacht nog even dat wij niet hoefden, maar aan het eind van de dienst werd eerst m’n vader naar voren geroepen, en daarna werd naar mij gewenkt. De leidster van de dienst, een gevangene die wij goed kennen, zei dat ik kon zingen en of ik niet wilde zingen. Dus ik heb kort wat verteld, dat ik hoop dat er in onze kerk ooit zo mooi gezongen wordt als daar. En vervolgens heb ik voor ze gezongen, “God will make a way”, het lied dat sinds mijn vorige reis bij me gebleven is. Sommigen kenden het en zongen mee. Het was mooi.
Een kerkdienst in een gevangenis is heel inspirerend. Er wordt door deze vrouwen gebeden voor de politie, voor de Ugandan Prison Service, voor de bewakers, dat hun salaris toch niet vertraagd zal komen, ze bidden voor de regering, ze bidden voor wie hen onrecht hebben aangedaan en bidden dat ook zij God mogen leren kennen en een goed leven zullen hebben. Ik kan niet goed uitleggen hoe bijzonder het is, maar het emotioneert me altijd weer als ik er ben.
Daarna zijn we met een matatu naar een restaurantje geweest, waar een collega-tolk gebarentaal en vriend Julius met de auto naar toe is gekomen om met ons mee naar huis te komen. Het was erg leuk om hem weer te zien. Jonathan is ook naar ons huis gekomen, en met z’n vieren zijn we naar het zwembad van een nabijgelegen hotel, Cassia Lodge, gegaan. Ik heb met Jonathan gezwommen (hij leert van ons zwemmen en gaat wel vooruit!), terwijl m’n vader en Julius veel hebben gepraat.
Weer thuis hebben Jonathan en ik spaghetti gemaakt. Helaas niet helemaal goed opgelet waardoor de spaghetti zelf wat verbrandde… En dan sta je voor het dilemma: daar sta je dan in de keuken met iemand die zo vaak niet voldoende eet (althans volgens mijn standaard), en gooi je dan eten weg? Die stukjes spaghetti die wel een beetje bruin zijn geworden? Tja, toch maar wel, ons huis is toch al vol van alles wat voor hem onbereikbaar is, dan toch dit ook maar op onze Westerse manier doen, ook al bespreek ik het wel met hem.
Na het eten moet Julius er vandoor; hij zal ’s avonds nog het nieuws tolken op televisie. Helaas kunnen wij de Ugandese zenders niet ontvangen, dus ik kan hem niet zien. Maar we spreken af om woensdagavond met z’n tweetjes uit eten te gaan, dan heb ik wat meer tijd om met hem bij te praten. Dat zal waarschijnlijk ook mijn eerste activiteit zijn die ik ‘alleen’ (=zonder m’n vader) zal doen. Niet heel spannend, want Julius heeft dus een auto en kan me thuisbrengen. Maar toch…
Met Jonathan kletsen we nog wat door en ook praat ik uitgebreid met hem over wat ik zoal mee moet nemen als we dit weekend naar zijn moeder gaan. Dat avontuur komt ook steeds dichterbij!
Rond 21:30 uur vertrekt hij; hij heeft nog wel een uurtje nodig om met twee matatu’s bij zijn huis te komen. En wij moeten op tijd naar bed, want vandaag moesten we vroeg op.

Om 6:45 uur stonden onze boda-chauffeurs weer voor ons klaar, dit keer om ons naar het centrum te brengen. We hebben om 7:30 uur afgesproken met Alex Afayo. Hij is een vriend van ons en werkt voor een bevriende NGO, voor Product of Prison. We zijn uitgenodigd om mee te komen naar de gevangenis in Jinja. Daar krijgen 26 gevangenen en 8 stafwerkers een certificaat dat ze computertraining hebben gehad. M’n vader is de chief guest. Ik had gedacht een makkelijk dagje te hebben, maar op de heenweg krijg ik te horen dat ik voorafgaand aan m’n vader toch ook nog een speech zal moeten geven. Tja, ik wist al voor ik naar Uganda kwam dat dit overal kan gebeuren, Ugandezen houden van speeches.
De gevangenis in Jinja ziet er heel anders uit dan de gevangenissen die ik tot nu toe ken. De binnenplaats is niet groen, er is geen gras. Zoals in de grote gevangenis in Kampala (Luzira Upper), maar anders dan onze gevangenis (Kigo) is het een gevangenis met meerdere verdiepingen. Eén ding is hetzelfde als overal: het is er overvol, ruim 3x meer gevangenen dan waar de gevangenis voor gebouwd is. In deze gevangenis betekent dat dat de gevangenen, anders dan bij ons, niet steeds buiten kunnen zijn. Daar is nu eenmaal niet genoeg ruimte voor.
Na een tijd wachten (ook niet heel bijzonder hier) krijgen we het leslokaaltje te zien, en vervolgens begint de ceremonie. Ik maak foto’s en uiteindelijk speech ik dus ook. Toch gek om zo voor 300 (?) gevangenen te staan… Ik vertel ze dat het belangrijk is om te werken aan hun toekomst.
Op de heenweg zijn we met een middelgrote bus naar Jinja gegaan, een rit van zo’n twee uur. Het is enorm goedkoop: 2 euro! En dat is dan nog iets duurder dan normaal, want om de een of andere onverklaarbare reden worden de prijzen voor kerstmis iets opgeschroefd. Over kerstmis gesproken: soms hoor ik hier kerstmuziek en realiseer ik me dat kerstmis dichterbij komt. Ik kan me er niets bij voorstellen! Het past totaal niet bij de sfeer die hier is, bij het warme weer. Maar soms zie ik een kerstdecoratie of hoor ik een kerstlied en weet ik dat het toch echt komt.
Terug nemen we een matatu en eten we iets in de stad. Ik ben erg moe, en dus is het wel lekker om daar wat te eten, dan hoef ik niet te koken. Uiteindelijk zijn we rond 17:30 uur thuis, en ga ik lekker even extra slapen. Om 19:30 uur wakker geworden, even met Jonathan gebeld (zo fijn dat dat eens kan zonder hoge kosten, ik heb hier een Ugandees telefoonnummer) en nu dus dit verslag schrijven.
Momenteel doet internet het niet, dus het is nog even kijken wanneer ik dit kan plaatsen, maar ja, zo gaat dat hier. ;-)

Morgen en waarschijnlijk ook overmorgen naar Kigo. Dan ga ik echt aan het werk daar. Over een paar dagen praat ik jullie weer bij hoe dat verloopt. Groetjes aan iedereen!!